Ο Χάρισον Φορντ φτάνει στο γραφείο του στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια, προετοιμασμένος για τη συνέντευξή του στο ηλεκτρονικό μέσο Parade – έχει μαζί του δύο καφέδες και μια σακούλα με μάφινς για να μοιραστεί. «Είναι καλό να είσαι πάντα ενεργός», λέει. Αυτή η απλή ατάκα και η απλή χειρονομία μοιράσματος φαίνεται να συνοψίζουν την ουσία αυτού του ανθρώπου των λίγων λέξεων, ενός ανθρώπου που επιδιώκει την ουσία πίσω από τις απλές, καθημερινές πράξεις.
Η 52χρονη καριέρα του Ford ως ηθοποιού αποτελεί απόδειξη. Το βιογραφικό του είναι γεμάτο από ταινίες blockbuster και μερικούς από τους πιο εμβληματικούς κινηματογραφικούς χαρακτήρες του 20ού αιώνα, όπως ο Indiana Jones, ο Han Solo του Star Wars και ο Jack Ryan του Tom Clancy. Ο 80χρονος Ford είναι επίσης μανιώδης πιλότος και πατέρας πέντε παιδιών. Μοιράζει το χρόνο του μεταξύ του Λος Άντζελες και ενός ράντσου στο Γουαϊόμινγκ, το οποίο απολαμβάνει με τη σύζυγό του, την ηθοποιό Calista Flockhart, 57 ετών (Brothers & Sisters, Supergirl)- είναι ζευγάρι εδώ και 18 χρόνια και παντρεμένοι σχεδόν δώδεκα χρόνια.
Ο Ford, δε θέλει να χαλαρώσει, επέστρεψε στη μεγάλη οθόνη το 2020 με το The Call of the Wild, μια νέα μεταφορά του κλασικού μυθιστορήματος του Jack London ενώ το 2023 αναμένεται το Indiana Jones 5.
Η ταινία του 2020, «Το Κάλεσμα της Φύσης» όπως μεταφράστηκε, επικεντρώνεται στον Μπακ, ένα πρώην κατοικίδιο που γίνεται σκύλος εργασίας στην Αλάσκα του 19ου αιώνα. Ο Φορντ υποδύεται τον Τζον Θόρντον, έναν χρυσοθήρα του χρυσορυχείου Κλοντάικ της δεκαετίας του 1890, ο οποίος ανακαλύπτει τον Μπακ κακοποιημένο από τους ιδιοκτήτες του και αποφασίζει να πάρει τον σκύλο μαζί του στην αναζήτησή του. Ο Αμερικανός ηθοποιός, ο οποίος γεννήθηκε στις 13 Ιουλίου του 1942, στο Σικάγο, διάβασε το μυθιστόρημα του London όταν ήταν παιδί, αλλά «δεν θυμόμουν πόσο σκληρό βιβλίο ήταν μέχρι που το ξαναδιάβασα», λέει, σημειώνοντας την εγγενή βία της ιστορίας σχετικά με «τα σκυλιά που μάχονται μεταξύ τους για την πρωτοκαθεδρία σε μια αγέλη και άλλες πτυχές του φυσικού κόσμου που παραμένουν γενικά αθέατες από τους ευγενικούς ανθρώπους που ζουν στις πόλεις».
Ο Ford εκτίμησε τον τρόπο με τον οποίο οι ιστορίες του Thornton και του Buck αντανακλούν συναισθηματικά η μία την άλλη. Ο Μπακ «άκουσε το κάλεσμα της άγριας φύσης», λέει, ενώ ο Θόρντον έκανε το δικό του πέρασμα απέναντι, φεύγοντας μακριά από τη συναισθηματικά δύσκολη ζωή του. Μέσα από τις εμπειρίες του στην Αλάσκα με τον Μπακ, σημειώνει ο Φορντ, ο Θόρντον «είναι σε θέση να επιστρέψει στην ελπίδα κάποιας λύτρωσης». Ο Φορντ συνδέθηκε βαθύτερα με το τελικό θέμα της ταινίας: Είμαστε όλοι ζώα ανάμεσα στη φύση και είμαστε υπεύθυνοι για τη φροντίδα της. «Η φύση δεν χρειάζεται τους ανθρώπους», λέει. «Οι άνθρωποι χρειάζονται τη φύση για να επιβιώσουν, για να ευδοκιμήσουν».
Ευτυχώς, οι σκληροί, παγωμένοι χειμώνες του Γιούκον αναπαρήχθησαν ως επί το πλείστον στα σκηνικά της Νότιας Καλιφόρνιας και όλα τα άγρια ζώα δημιουργήθηκαν από υπολογιστή -συμπεριλαμβανομένου του Μπακ, οι κινήσεις του οποίου δημιουργήθηκαν από τον πρώην καλλιτέχνη του Cirque du Soleil, Τέρι Νόταρι. «Έτσι, βασικά, πέρασα τρεις μήνες περίπου ξύνοντας [τον Tέρι] πίσω από τα αυτιά και τρίβοντας την κοιλιά του και ταΐζοντάς τον με λιχουδιές», λέει ο Ford. «Δεν τον έβγαλα βόλτα», προσθέτει χαμογελώντας.
Η συμπάθεια του Ford για τον καλύτερο φίλο του ανθρώπου (αυτή τη στιγμή έχει τρία μικρά διασωθέντα ζώα) ξεκινάει από την παιδική του ηλικία στο Σικάγο και τον πρώτο του σκύλο, τη Lady, «ένα μικρό χνουδωτό λευκό πράγμα». Αυτός και ο μικρότερος αδελφός του, ο Τέρενς, μεγάλωσαν σαν παιδιά της πόλης, με τη μητέρα τους, Ντόροθι, νοικοκυρά, και τον πατέρα τους, Κρίστοφερ, συγγραφέα και ηθοποιό. Ο Ford θυμάται μια παιδική ηλικία που ήταν «απολύτως ασήμαντη» και «σχετικά αδιάφορη, μεσοαστική» -αλλά μια ευτυχισμένη εποχή παρ’ όλα αυτά.
Φίδια; Κανένα πρόβλημα!
Ο Ford πάντα αναζητούσε τη δράση. Μικρός ήταν πρόσκοπο ενώ πέρασε κάποιες διακοπές δουλεύοντας. «Αρκετά χρόνια κάναμε διακοπές σε αγροκτήματα», θυμάται ο Ford. «Σηκωνόμασταν νωρίς το πρωί και αρμέγαμε αγελάδες, κάναμε τις δουλειές με τα παιδιά και τρώγαμε με την οικογένεια της φάρμας».
Όλα αυτά του εμφύσησαν μια ισχυρή εργασιακή ηθική, η οποία με τη σειρά της οδήγησε σε δεξιότητες που θα του φαίνονταν χρήσιμες αργότερα -όπως η εποχή που ο Ford εργάστηκε ως βοηθός σύμβουλος στην κατασκήνωση Napowan στο Ουισκόνσιν. «Το καθήκον μου εκείνο το καλοκαίρι ήταν να σκάψω ένα terrarium και να επενδύσω τους τοίχους με ξύλινους πασσάλους και να μαζέψω μια συλλογή από φίδια, χελώνες και αμφίβια για να μπουν μέσα», λέει. «Μου χρησίμευσε πολύ όταν έγινα Ιντιάνα Τζόουνς γιατί δεν είχα φόβο για τα φίδια».
Ο Ford δεν σκέφτηκε ποτέ να γίνει ηθοποιός μέχρι την αρχή του τρίτου έτους του κολεγίου, όταν παρακολούθησε τυχαία ένα μάθημα δραματικής τέχνης. «Λοιπόν, επειδή έκανα τα πάντα τυχαία στο κολέγιο – ήμουν κακός μαθητής», λέει. «Διάβασα την αρχή της περιγραφής, η οποία έλεγε ότι θα διαβάζαμε και θα συζητούσαμε θεατρικά έργα, και σκέφτηκα ότι αυτό ήταν μια χαρά. Δεν διάβασα το τέλος, όπου έλεγε ότι έπρεπε να συμμετέχεις σε θεατρικά έργα, οπότε αυτό ήταν μια μικρή έκπληξη». Η παράσταση τον τρομοκρατούσε, αλλά όσο συνειδητοποιούσε ότι το απολάμβανε, τόσο πιο αποφασισμένος ήταν να νικήσει τον φόβο του. «Ήμουν λίγο μοναχικός», παραδέχεται, «και αυτή ήταν η πρώτη ομάδα ανθρώπων με την οποία ένιωθα άνετα -και ήταν όλοι, ξέρετε, οι συνηθισμένοι σπασίκλες, απροσάρμοστοι και παράξενοι που αποτελούν την κοινότητα της υποκριτικής».
Photo: Store Norske Leksikon
Και μετά ήρθε ο Πόλεμος των Άστρων
Οπλισμένος με λίγη περισσότερη αυτοπεποίθηση μετά το κολέγιο, ο Φορντ κατευθύνεται στο Λος Άντζελες για να γίνει ηθοποιός. Στην αρχή είχε λίγη τύχη, δουλεύοντας με συμβόλαιο σε δύο κινηματογραφικά στούντιο, αλλά δεν ήταν ευχαριστημένος με τους μικρούς ρόλους που του προσέφεραν. Έτσι, πήρε μια άλλη κατεύθυνση: Άρχισε να μαθαίνει ξυλουργική από βιβλία της βιβλιοθήκης, ενώ δούλευε σε ένα σπίτι στο Χόλιγουντ Χιλς που αγόρασε με την πρώτη του σύζυγο με μια μικρή κληρονομιά που είχε λάβει. Όταν του τελείωσαν τα χρήματα, ένας φίλος του μηχανικός ηχογραφήσεων του είπε ότι ο Βραζιλιάνος μουσικός Sergio Mendes ήθελε να μετατρέψει ένα γκαράζ στο κτήμα του στο Encino σε στούντιο ηχογραφήσεων και χώρο για πρόβες. Ο μηχανικός πρότεινε στον Ford να συναντηθεί με τον Mendes για τη δουλειά.
«Ο Sergio ξέχασε να με ρωτήσει αν το είχα ξανακάνει», λέει ο Ford, «και ξέχασα να του το πω κι εγώ». Ο Ford ακολούθησε αυτή τη δουλειά με περισσότερα στούντιο ηχογράφησης και γενική ανακαίνιση σπιτιών, κατασκευάζοντας επίσης έπιπλα και ντουλάπια. «Ό,τι έχτισα είναι ακόμα όρθιο», λέει με υπερηφάνεια. Ο Ford ορκίστηκε από εκεί και πέρα ότι θα έπαιρνε μια δουλειά ηθοποιού μόνο αν ήταν καλύτερη από αυτή που είχε προηγουμένως -όπως ο μικρός ρόλος που του έδωσε την ευκαιρία να ξεχωρίσει στην ταινία American Graffiti του 1973. Διαφορετικά, θα επέστρεφε ευχαρίστως στο να φτιάχνει κάτι ουσιαστικό με σφυρί, καρφιά και πριόνι. «Την τελευταία φορά που μάζεψα τα εργαλεία μου για να πάω να κάνω μια ταινία, δεν είχα ιδέα ότι δεν θα τα ξεπακετάριζα ξανά», θυμάται ο Ford. «Και αυτό ήταν ο Πόλεμος των Άστρων».
Ο Φορντ ήταν 34 ετών όταν πήρε τον ρόλο του Χαν Σόλο στη διαστημική τριλογία του Τζορτζ Λούκας, η οποία γέννησε μια κινηματογραφική οδύσσεια τεσσάρων δεκαετιών που οδήγησε στην εμφάνιση του Φορντ στην ένατη και τελευταία ταινία του έπους, το Star Wars, το 2019, Η άνοδος του Σκάιγουοκερ. «Η επιμονή είναι σίγουρα κάτι που νομίζω ότι διαθέτω» λέει ο Ford. «Δεν βίωσα την επιτυχία εν μία νυκτί. Πέρασαν 15 χρόνια προτού σημειώσω πραγματική, αξιοσημείωτη επιτυχία».
Στη συνέχεια, όμως, η δουλειά κύλησε με γοργούς ρυθμούς, καθώς πήρε τον ρόλο του Ιντιάνα Τζόουνς στο Raiders of the Lost Ark (αν και «δεν ήμουν η πρώτη επιλογή», θυμάται ο Φορντ, σημειώνοντας ότι ο ρόλος δόθηκε στον Τομ Σέλεκ, αλλά δεν μπόρεσε να λύσει το τηλεοπτικό του συμβόλαιο για το Magnum, P.I.). Ο Ford απέδειξε την ικανότητά του με επιτυχίες όπως το Apocalypse Now, το Blade Runner, το Witness (που του χάρισε μια υποψηφιότητα για Όσκαρ), το Working Girl, το Presumed Innocent, το Patriot Games και το The Fugitive – η καριέρα του καθοδηγείται από μια χαλαρή φιλοσοφία «μόνο κοινή λογική και θάρρος». Του άρεσε η δουλειά, του άρεσε η πίεση και άνθιζε σε μια ατμόσφαιρα συνεργασίας – και εξακολουθεί να το κάνει.
Αλλά εκτιμά επίσης τον χρόνο του μακριά από το Χόλιγουντ στο ράντσο του στο Γουαϊόμινγκ, όπου, όπως λέει, «είμαι παλιός. Βρίσκομαι εκεί εδώ 35 χρόνια πλέον». Ο Φορντ έλκεται από τα βουνά για την ελευθερία που νιώθει εκεί. «Όταν βρίσκομαι στο Γουαϊόμινγκ, απλά βγαίνω από την πόρτα και συνεχίζω να περπατάω», λέει. Αυτός και η Flockhart φιλοξενούν εκεί συχνά οικογένειες, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών του Ford: Ben, 54 ετών, και Willard, 52 ετών (με την πρώτη του σύζυγο, Mary Marquardt)- Malcolm, 34 ετών, και Georgia, 31 ετών (με τη δεύτερη σύζυγό του, τη σεναριογράφο Melissa Mathison)- και Liam, 21 ετών (τον οποίο η Flockhart υιοθέτησε λίγο πριν γνωρίσει τον Ford).
Συνήθως πετάει ο ίδιος την οικογένεια στο Γουαϊόμινγκ και πίσω στα σπίτια τους. Ναι, ο Ford έχει επίσης άδεια πιλότου εδώ και 27 χρόνια – αν και είχε αναπτύξει ενδιαφέρον για την αεροπορία πολύ νωρίτερα. «Έκανα τρία μαθήματα όταν ήμουν στο κολέγιο», λέει. Ωστόσο, δεν μπορούσε να αντέξει περισσότερα εκείνη την εποχή, καθώς το εισόδημά του από την εργασία του ως υπάλληλος σε κατάστημα ρούχων μετά το σχολείο δεν του έφτανε. «Νομίζω ότι ήταν 11 δολάρια την ώρα για το αεροπλάνο και τον εκπαιδευτή της ακαδημίας», λέει. «Έτσι, δεν ξαναπέταξα μέχρι να γίνω πολύ, πολύ μεγαλύτερος». Τελικά πήρε την άδειά του στα 50 του, μια αίσθηση που περιγράφει ως «κερδισμένη ελευθερία». (Μια συντριβή το 2015 λόγω μηχανικού προβλήματος δεν έχει μειώσει καθόλου τον ενθουσιασμό του).
Ο Ford περνάει ουσιαστικό και ποιοτικό χρόνο με τη Flockhart, με την οποία πρόκειται να γιορτάσει την επέτειο των 12 χρόνων γάμου, και έχει μάθει κάποια κόλπα γάμου μέσα στα χρόνια. «Μη μιλάς», σημειώνει χαμογελώντας. «Κούνα το κεφάλι σου». Αυτό το στεγνό χιούμορ, παρεμπιπτόντως; Δεν έχει ιδέα από πού προήλθε. «Δεν το έχω σκεφτεί ποτέ», λέει. «Βλέπω την αστεία πλευρά των πραγμάτων, νομίζω».
Η επιστροφή του Indy
Ο Ford γυμνάζεται τρεις φορές την εβδομάδα, κάνοντας ποδήλατο, τένις και προπόνηση ενδυνάμωσης. Προσπαθεί να παραμένει όσο πιο ευέλικτος μπορεί, καθώς όπως σημειώνει, συνήθως βρίσκεται στα μισά της ανάρρωσης από κάποιον ορθοπεδικό τραυματισμό,«Αλλά», χτυπάει ένα ξύλινο τραπέζι, «για την ηλικία μου, είμαι ακόμα αρκετά γυμνασμένος». Και θα πρέπει να παραμείνει σε φόρμα για την πέμπτη ταινία του Ιντιάνα Τζόουνς, που βρίσκεται υπό κατασκευή (με τον Στίβεν Σπίλμπεργκ στη σκηνοθεσία). Ο Φορντ δεν αποκαλύπτει λεπτομέρειες, αλλά λέει ότι ανυπομονεί να κάνει τις καθιερωμένες δουλειές του Indy: να τρέχει, να πηδάει, να πέφτει και να κυλιέται στα πατώματα. «Είναι δύσκολες», λέει για τις ταινίες του Ιντιάνα Τζόουνς, «αλλά είναι διασκεδαστικές».
Μια πτυχή της ζωής του Ford που παραμένει σταθερή είναι ο χρόνος που αφιερώνει σε φιλανθρωπικές προσπάθειες, όπως η εθελοντική εργασία για το Conservation International, το οποίο εργάζεται για την προστασία της φύσης και τη διασφάλιση ενός σταθερού κλίματος. Το 2019 μίλησε για τις απειλές κατά του τροπικού δάσους του Αμαζονίου στη Σύνοδο Κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα.
Ο ακτιβισμός του Ford -όπως και η εργασιακή του ηθική- έρχονται μαζί του από την παιδική του ηλικία. Οι γονείς του, λέει, ανέκαθεν μεγάλωναν αυτόν και τον αδελφό του «με αίσθημα κοινωνικής ευθύνης». Και είναι πιθανότατα ο λόγος για τον οποίο, όταν οι άνθρωποι του ζητούν συμβουλές οποιουδήποτε είδους, έχει μια απάντηση. «Λέω απλά: «Μάθετε πώς να είστε χρήσιμοι»», λέει ο Ford. «Αυτό θα απαντήσει σε πολλά ερωτήματά σας».
Ο Χάρισον Φορντ μέσα από τα λόγια του
- «Ακούω συνέχεια podcasts στο αυτοκίνητο. This American Life,The Moth Radio Hour, Radiolab, Design Matters… και πάει λέγοντας».
- «Είμαι πάντα ο πρώτος που χάνει στα επιτραπέζια παιχνίδια. Έχουν πλάκα, τα τουβλάκια Jenga».
- «Στόχοι για το μέλλον; Θέλω να δουλέψω πάνω στο σερβίς μου στο τένις. Θέλω επιτέλους να ξεφορτωθώ τα μισά πράγματα που έχω συσσωρεύσει στη ζωή μου. Προσπαθώ να απαλλαγώ από πράγματα. Μπορεί να είναι χρήσιμα σε κάποιον άλλον».
*Με στοιχεία από parade.com