Η ανάπτυξη των social media και το κοινωνικό τους «αποτύπωµα» τα τελευταία χρόνια έχουν φέρει νέα δεδοµένα στον χώρο της διαφήµισης.
Εύκολα, γρήγορα, άµεσα και πάρα πολλές φορές σχετικά απλά, κάποιος µπορεί να προωθήσει προϊόντα, τάσεις και ιδέες, έχοντας παράλληλα τη δυνατότητα της αλληλεπίδρασης µε όσους παρακολουθούν τις δραστηριότητές του. Αν, µάλιστα, αναλογιστούµε ότι πολλοί νέοι σε όλο τον κόσµο δηλώνουν πως το influencing είναι η δουλειά των ονείρων τους, µε τη χρήση των social media κάποιος διευρύνει σηµαντικά το ηλικιακό φάσµα που µπορεί να αγγίξει, ενώ βάζει θεµέλια και για την επικοινωνία τού αύριο.
Αν και ξεκίνησαν ως µια παροδική µόδα των καιρών, οι influencers πλέον έχουν εξελιχθεί σε διαµορφωτές της κοινής γνώµης και µεγάλους παίκτες στο digital marketing. ∆εν είναι, άλλωστε, τυχαίο το γεγονός ότι ακόµα και πολιτικοί πλέον έχουν αναπτύξει πλούσια δραστηριότητα στα social media. Η περίοδος των εκλογών σίγουρα είναι χαρακτηριστική, αφού πολλοί πολιτικοί αρχηγοί δεν δίστασαν να σπάσουν τα στερεότυπα του «στηµένου» και της «γραβάτας» και να έρθουν πιο κοντά µε τον κόσµο, προβάλλοντας τις θέσεις τους και τις καθηµερινές τους δραστηριότητες.
Παραγκωνίζοντας τα παραδοσιακά µέσα προβολής και ενηµέρωσης, Instagram, TikTok και YouΤube έχουν γίνει πηγές πληροφόρησης και προώθησης. Ενα reel λίγων δευτερολέπτων αρκεί για να ενηµερωθούµε, από τα νέα προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά µέχρι… να µας εξηγήσει το έργο του υπουργείου Εσωτερικών, αλλά και να δούµε τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, µε καπέλο και… skateboard να µας µιλά για το YouthPass.
Ποσά που ζαλίζουν
Το concept του influencing χρησιµοποιείται αρκετά από πολλούς διάσηµους, προσφέρει συνήθως λάµψη και έντονο lifestyle και δίνει άλλη διάσταση στη διαφήµιση.
Η ιδιότητα του influencer οφείλει τα µέγιστα στην εδραίωσή της ως επαγγέλµατος στην Αµερικανίδα τηλεπερσόνα Κιµ Καρντάσιαν, η οποία από ένα post στο Instagram -σύµφωνα µε διεθνή ΜΜΕ- κερδίζει πάνω από 1,4 εκατ. δολάρια.
Εξωπραγµατικά ποσά, όµως, κερδίζουν και άλλοι διάσηµοι, όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο, ο οποίος χρεώνει γύρω στα 2,4 εκατ. δολάρια το post.
Ψηλά στη λίστα των κερδισµένων του Instagram βρίσκεται η Κάιλι Τζένερ, που χρεώνει ακόµα και 1,8 εκατ. δολάρια το post.
Ακολουθούν ο Λέο Μέσι µε 1,777 εκατ. και η Σελίνα Γκόµεζ µε 1,735 εκατ. δολάρια ανά post. Βέβαια, οι social media influencers είναι κοµµάτι και της ελληνικής πραγµατικότητας, καθώς τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες εταιρείες -από µικρές επιχειρήσεις µέχρι µεγάλα brands- τους εµπιστεύονται για την προώθηση των προϊόντων τους.
Σήµερα οι κορυφαίοι Ελληνες στη λίστα των χρηστών του ∆ιαδικτύου µε τους περισσοτέρους followers είναι οι Κώστας Τσιµίκας (2,1 εκατ. followers), Ακης Πετρετζίκης (1,8 εκατ. followers), Ελένη Μενεγάκη (1,3 εκατ. followers), Ελένη Φουρέιρα (1,3 εκατ. followers), Αντρέας Γεωργίου (1,2 εκατ. followers), Ιωάννα Τούνη (1,1 εκατ. followers), Αλέξανδρος Κοψιάλης (1,1 εκατ. followers), Αθηνά Οικονοµάκου (1 εκατ. followers), Φαίη Σκορδά (1 εκατ. followers), Κωνσταντίνος Αργυρός (1 εκατ. followers), Σάκης Τανιµανίδης (993 χιλιάδες followers) και Σάκης Ρουβάς (938 χιλιάδες followers).
Ο επαγγελματίας
Τυπικά, κάποιος δεν χρειάζεται πολλά για να γίνει influencer. ∆εν είναι όµως και τόσο απλό όσο φαντάζει. Απαιτείται χρόνος και προσπάθεια, αφοσίωση, συνέπεια και πλάνο εργασίας. Ανθρωποι που ασχολούνται µε τον τοµέα της διαφήµισης αναφέρουν πως ένας infl uencer σήµερα θα πρέπει να είναι ενηµερωµένος και να παρακολουθεί τα trends, ώστε να αναρτά διαρκώς περιεχόµενο που να µπορεί να προσελκύσει το ενδιαφέρον περισσότερων followers. Η απήχηση που έχει η συγκεκριµένη επαγγελµατική δραστηριότητα, φαίνεται, άλλωστε, και από το γεγονός ότι στην Ασία -που διατηρεί τα «σκήπτρα» στις πωλήσεις µέσω live streaming- έχουν δηµιουργηθεί… εργοστάσια που παράγουν influencers. Και αυτές οι τάσεις και οι ανάγκες της αγοράς φαίνεται πως έρχονται όλο και πιο κοντά µας, αν αναλογιστούµε ότι το Southeast Technical University στην Ιρλανδία από τον Σεπτέµβριο του 2024 θα υποδέχεται φοιτητές που θα πάρουν και µε τη βούλα πτυχίο influencer.
Τα θέµατα, µάλιστα, που καλύπτονται στο τετραετές Bachelor of Arts in Content Creation and Social Media περιλαµβάνουν επιχειρηµατικές δεξιότητες, επεξεργασία βίντεο και ήχου, πολιτιστικές σπουδές και δηµιουργική γραφή. Στην Ελλάδα, οι τιµές για τους «επαγγελµατίες» του είδους ξεκινούν από 500 ευρώ και µπορεί να φτάνουν ακόµα και τα 10.000 ευρώ για µία δηµοσίευση στο Instagram για τα πλέον προβεβληµένα ονόµατα του χώρου. Πληροφορίες αναφέρουν ότι το κόστος για ένα story κινείται γύρω στα 100-200 ευρώ, ενώ για ένα post -που θα µείνει πάνω από µία εβδοµάδα- γύρω στα 500. Και το αντίστοιχο ευρύ τιµολόγιο υπάρχει και για τα βίντεο του TikTok, που µπορεί να ξεκινούν από τα 20 ευρώ και να φτάνουν ακόµα και τα 10.000. Αν και το TikTok δεν έχει ανακοινώσει επίσηµα στοιχεία, υπολογίζεται πως ένας influencer µε µεγάλο κοινό θέασης θα λάβει 1.000 ευρώ για ένα βίντεο.
Το πλαίσιο
Οι περισσότεροι infl uencers είναι ελεύθεροι επαγγελµατίες, µε συχνά µη σταθερό εισόδηµα και ένα ιδιαίτερα ρευστό νοµικό-εργασιακό καθεστώς. Ως αποτέλεσµα της ραγδαίας ανάπτυξης του κλάδου τους, τα τελευταία χρόνια πολλές κυβερνήσεις σε όλο τον κόσµο ασχολούνται µε το ρυθµιστικό πλαίσιο στο οποίο θα πρέπει να εντάσσονται. Μέχρι στιγµής, όµως, µόνο η Γαλλία -όπως ανακοινώθηκε από τον υπουργό Οικονοµικών της χώρας- κινείται προς την εισαγωγή ενός νοµικού ορισµού του επαγγέλµατος του infl uencer. Την ίδια ώρα, πάντως, στη χώρα µας το υπουργείο Ανάπτυξης και η Εφορία έχουν στρέψει τους προβολείς των ελέγχων προς λαµπερά πρόσωπα ακριβοπληρωµένων influencers που αµείβονται µε χιλιάδες ευρώ για ένα διαφηµιστικό post στα social media.
Ο στόχος είναι να εντοπιστούν διάσηµοι και διάσηµες «προσωπικότητες» που είτε φοροδιαφεύγουν είτε παραπλανούν τους χιλιάδες ακολούθους τους. Ο διοικητής της Ανεξάρτητης Αρχής ∆ηµοσίων Εσόδων (ΑΑ∆Ε), Γιώργος Πιτσιλής, µιλώντας πριν από µερικές ηµέρες στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» 90,1, δήλωσε πως το επόµενο διάστηµα αναµένονται αποκαλύψεις. «Είχαµε περίπτωση infl uencer που υπέβαλε ήδη δήλωση συµµόρφωσης, δηλαδή έκανε δήλωση µε την οποία συµφώνησε µε το αποτέλεσµα των ελέγχων, και άλλες περιπτώσεις που αυτή τη στιγµή ελεγκτικά είναι σε εξέλιξη. Θα πούµε περισσότερα όταν είναι κατάλληλος ο χρόνος», σηµείωσε ο διοικητής της ΑΑ∆Ε, προσθέτοντας ότι «δεν είναι λίγοι οι influencers. Φαίνεται ότι η αγορά έχει διαµορφώσει και τιµοκαταλόγους ανάλογα µε το πόσους followers έχει ο καθένας και αυτό για εµάς είναι µια πληροφορία η οποία µας βοηθάει να κάνουµε αυτό που λέµε έµµεση τεχνική ελέγχου».
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ” στις 9/12/2023