Ο ύπνος είναι μία από τις βασικές βιολογικές ανάγκες, όχι μόνο για τους ανθρώπους, αλλά και για όλα σχεδόν τα είδη του ζωικού βασιλείου. «Αυτά τα μικρά κομμάτια θανάτου», όπως έγραφε ο Edgar Allan Poe αναφερόμενος στον ύπνο, είναι πολύτιμα για τη διατήρηση της καλής σωματικής και ψυχικής υγείας κάθε ανθρώπου. Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις της απώλειας ύπνου σχετίζονται με μια σειρά παθήσεων, όπως ο διαβήτης, η κατάθλιψη, εγκεφαλικά επεισόδια και άλλα.
Ωστόσο, επειδή ο ύπνος έχει μια διαρκή σχέση με όνειρα, αλλοιωμένες καταστάσεις και συναισθήματα, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι συνδέεται με μια σειρά από μύθους.
Παρακάτω θα βρεις τους πιο διαδεδομένους μύθους γύρω από το κεφάλαιο «ύπνος».
Ο εγκέφαλoς «κλείνει» κατά τη διάρκεια του ύπνου
Ο εγκέφαλος παραμένει ενεργός κατά τη διάρκεια του ύπνου. Τα μοτίβα δραστηριότητάς του αλλάζουν κατά τη διάρκεια διαφορετικών σταδίων ύπνου και στον ύπνο ταχείας κίνησης των ματιών (REM), η εγκεφαλική δραστηριότητα αυξάνεται σε ένα επίπεδο που έχει κοινές ομοιότητες με όταν είμαστε ξύπνιοι.
Οι αλλαγές στην εγκεφαλική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια του ύπνου, πολύ μακριά από το να σταματήσουν, πιστεύεται ότι είναι μέρος του γιατί ο ύπνος είναι κρίσιμος για την αποτελεσματική σκέψη, τη μνήμη και τη συναισθηματική επεξεργασία.
Η ικανότητα να κοιμάσαι οπουδήποτε και ανά πάσα στιγμή σημαίνει αυτόματα καλός ύπνος
Το να μπορείς να αποκοιμηθείς ανά πάσα στιγμή και υπό οποιεσδήποτε συνθήκες είναι σημάδι ότι έχεις προβλήματα ύπνου.
Αυτός ο μύθος είναι επικίνδυνος επειδή δίνει θετική τροπή στην υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, η οποία είναι συνήθως σύμπτωμα αϋπνίας, ανεπαρκούς ύπνου ή μια υποκείμενη διαταραχή ύπνου όπως η υπνική άπνοια. Ο ύπνος ανά πάσα στιγμή μπορεί επίσης να συνδεθεί με διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού και ναρκοληψία.
Ο στόχος δεν πρέπει να είναι η ικανότητα να αποκοιμηθείς σε οποιαδήποτε κατάσταση. Αντίθετα, θα πρέπει να επιδιώκουμε μια σωστή ποσότητα ύπνου υψηλής ποιότητας που να γίνεται σε ένα τακτικό πρόγραμμα που, όποτε είναι δυνατόν, περιλαμβάνει ύπνο τη νύχτα, προκειμένου να ενισχυθεί ένας υγιής βιολογικός ρυθμός.
Το σώμα συνηθίζει να κοιμάται λιγότερο
Έρευνες αποκαλύπτουν ότι η έλλειψη ύπνου επηρεάζει τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, αποδεικνύοντας ότι ο εγκέφαλος και το σώμα μας δεν μπορούν απλώς να συνηθίσουν να κοιμούνται λιγότερο.
Μετά από μερικές νύχτες ανεπαρκούς ύπνου, είναι πιθανό να νιώθεις υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αυτή η αύξηση της ημερήσιας υπνηλίας, μπορεί να σταθεροποιηθεί για εβδομάδες ή μήνες χωρίς αρκετό ύπνο. Αυτό δεν σημαίνει ότι το σώμα μας λειτουργεί κανονικά ή προσαρμόζεται αποτελεσματικά στην απώλεια ύπνου.
Αντίθετα, η επίμονη στέρηση ύπνου επηρεάζει την απόδοση κατά τη διάρκεια της ημέρας, βλάπτοντας τη λήψη αποφάσεων, τη μνήμη, τη συγκέντρωση και τη δημιουργικότητα. Με τον καιρό, ο ανεπαρκής ύπνος μπορεί να προκαλέσει προβλήματα σε διάφορες πτυχές της υγείας. Σε αυτά περιλαμβάνονται προβλήματα στο μεταβολισμό, το καρδιαγγειακό σύστημα, το ανοσοποιητικό, ορμονικές διαταραχές και προβλήματα ψυχικής υγείας.
Ακόμα κι αν νομίζεις ότι έχει συνηθίσει να κοιμάσαι λίγο, στην πραγματικότητα, μπορεί να συσσωρεύονται πιο σοβαρά προβλήματα υγείας λόγω της αδυναμίας του σώματος να ξεκουραστεί.
Δεν έχει σημασία πότε κοιμάσαι, αλλά να κοιμάσαι αρκετές ώρες
Μελέτες έχουν δείξει ότι το χρονοδιάγραμμα του ύπνου έχει σημασία και είναι καλύτερο να κοιμάστε όσο το δυνατόν περισσότερο το βράδυ. Ο βραδινός ύπνος βοηθά στην ευθυγράμμιση του κιρκάδιου ρυθμού του σώματος, (του εσωτερικού ρολογιού), με το περιβάλλον του. Ο σωστός χρόνος ύπνου είναι σημαντικός για την ποιότητα του ύπνου και επηρεάζει την ψυχική υγεία, την καρδιαγγειακή λειτουργία, το μεταβολισμό και άλλα βασικά στοιχεία της συνολικής υγείας.
Αν θυμάσαι τα όνειρά σου, κοιμήθηκες καλά
Οι περισσότεροι άνθρωποι ονειρεύονται κάθε βράδυ, αλλά συχνά δεν θυμούνται τα όνειρά τους. Τα όνειρα εμφανίζονται κυρίως κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, αλλά ξεχνιούνται σχεδόν αμέσως.
Μόνο όταν κάποιος ξυπνά κατά τη διάρκεια ή αμέσως μετά τον ύπνο REM, η ανάμνηση ενός ονείρου δεν έχει ακόμη ξεθωριάσει. Ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι ορισμένοι νευρώνες που είναι ενεργοί κατά τη διάρκεια του ύπνου REM, μπορεί να καταστείλουν ενεργά τις μνήμες των ονείρων.
Σχετική μελέτη προσεγγίζει αυτό το ερώτημα από διαφορετική οπτική γωνία. Οι ερευνητές στρατολόγησαν άτομα που τείνουν να θυμούνται τα όνειρά τους τις περισσότερες νύχτες. Διαπίστωσαν ότι αυτοί οι άνθρωποι έμεναν σε εγρήγορση κατά τη διάρκεια της νύχτας πιο συχνά από τους ανθρώπους που θυμόντουσαν πιο σπάνια τα όνειρά τους.
Αυτό υποδηλώνει ότι οι άνθρωποι που θυμούνται συχνά όνειρα μπορεί να κοιμούνται λιγότερο καλά. Εν ολίγοις, η ανάμνηση ενός ονείρου δεν είναι ένδειξη καλού ύπνου. Απλώς ξύπνησες την κατάλληλη στιγμή, για να το θυμηθείς.
Το αλκοόλ εγγυάται έναν καλό βραδινό ύπνο
Το αλκοόλ μειώνει τον χρόνο που χρειάζεται για να κοιμηθείς. Κάποιος που έχει πιει αλκοόλ μπορεί επίσης να είναι πιο δύσκολο ξυπνήσει. Εξαιτίας αυτού, οι άνθρωποι συχνά υποθέτουν ότι έχει ευεργετική επίδραση στον ύπνο συνολικά. Η πραγματικότητα ωστόσο είναι διαφορετική.
Η ποιότητα του ύπνου υπό την επήρεια αλκοόλ, είναι χειρότερη σε σύγκριση με τον ύπνο χωρίς αλκοόλ.
Για να ξυπνήσουμε νιώθοντας αναζωογονημένοι, ο εγκέφαλός μας πρέπει να περάσει μέσα από την εξαιρετικά ενορχηστρωμένη σειρά φάσεων και κύκλων που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Το αλκοόλ ανατρέπει αυτή τη σειρά επαναλήψεων.
Για παράδειγμα, η μείωση του ύπνου REM στο πρώτο μέρος του ύπνου είναι σημαντική. Σύμφωνα με μια άλλη δημοσίευση, η οποία εξετάζει τη σχέση μεταξύ ναρκωτικών και ύπνου ευρύτερα, τα προβλήματα ύπνου που αναφέρουν οι ίδιοι είναι πολύ διαδεδομένα μεταξύ των χρηστών αλκοόλ, με ποσοστά κλινικής αϋπνίας, μεταξύ περίπου 35% και 70%.
Συνοψίζοντας, ενώ το αλκοόλ μας κάνει να κοιμόμαστε πιο γρήγορα, ο ύπνος που κάνουμε είναι λιγότερο αναζωογονητικός.
Μην ξυπνάς ποτέ έναν υπνοβάτη
Ο κοινός ισχυρισμός είναι ότι αν ξυπνήσεις έναν υπνοβάτη, μπορεί να πάθει καρδιακή προσβολή ή ακόμα και να πεθάνει. Γεγονός που επίσης δεν ισχύει.
Σίγουρα αν κάποιος ξυπνήσει έναν υπνοβάτη, μπορεί να του προκαλέσει σύγχυση και μερικές φορές φόβο. Ωστόσο μερικές φορές, οι υπνοβάτες μπορεί να τραυματιστούν καθώς περιηγούνται στο σπίτι, με κλειστά μάτια. Για αυτόν τον λόγο, το καλύτερο που μπορείς να κάνεις, είναι να προσπαθήσεις να τους πείσεις να επιστρέψουν στην ασφάλεια του κρεβατιού τους.
Το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου προτείνει ότι το καλύτερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε αν δούμε κάποιον να υπνοβατεί, είναι να βεβαιωθούμε ότι είναι ασφαλής. Προσθέτει επίσης: Μην φωνάζετε ή τρομάζετε το άτομο και μην το περιορίζετε σωματικά, εκτός εάν κινδυνεύει.
Πηγή: ladylike.gr