Είναι Παρασκευή απόγευμα και το ρολόι χτυπάει. Δουλεύεις μανιωδώς για να ολοκληρώσετε μια εργασία πριν από την προθεσμία των πέντε η ώρα, ενώ βρίζεις σιωπηλά τον εαυτό σου που δεν ξεκίνησες νωρίτερα. Πως έγινε αυτό; Τι πήγε στραβά; Γιατί έχασες τη συγκέντρωσή σου; Ακούγεται οικείο; Αν ναι, δεν είσαι μόνη.
Η αναβλητικότητα είναι μια παγίδα στην οποία πέφτουμε πολλοί από εμάς. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με σχετική έρευνα, το 95% του κόσμου χρονοτριβεί σε κάποιο βαθμό. Αν και μπορεί να είναι παρήγορο να γνωρίζεις ότι δεν είσαι μόνος, μπορεί να είναι απογοητευτικό να συνειδητοποιείς πόσο μπορεί να σε κρατήσει πίσω.
Παρακάτω εξετάζουμε τι εννοούμε όταν μιλάμε για αναβλητικότητα και πώς μπορούμε να τη διαχειριστούμε.
Τι είναι η αναβλητικότητα;
Όταν μιλάμε για αναβλητικότητα, εννοούμε μια δυσλειτουργική διαδικασία συμπεριφορικής αποφυγής που χαρακτηρίζεται από την επιθυμία να αποφύγουμε μια δραστηριότητα, την υπόσχεση ότι θα την κάνουμε αργότερα, καθώς και τη χρήση της δικαιολογίας για να εξηγήσουμε την καθυστέρηση και να αποφύγουμε την ευθύνη, παρόλο που γνωρίζουμε τις αρνητικές επιπτώσεις της καθυστέρησης αυτής.
Οι συνέπειες μπορεί να είναι αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική μας υγεία όπως άγχος και κατάθλιψη, απελπισία, εκνευρισμός. Μπορεί να παρουσιαστούν προβλήματα στην εργασία και στην επαγγελματική απόδοση, στο σχολείο, στην εκπαίδευση, στις διαπροσωπικές σχέσεις.
Είναι η αναβλητικότητα το ίδιο με την τεμπελιά;
Η αναβλητικότητα συχνά συγχέεται με την τεμπελιά, αλλά στην πραγματικότητα μιλάμε για πολύ διαφορετικά πράγματα.
Η αναβλητικότητα είναι μια ενεργή διαδικασία: Επιλέγουμε να κάνουμε κάτι άλλο αντί για την εργασία που ξέρουμε ότι πρέπει να κάνουμε. Αντίθετα, η τεμπελιά υποδηλώνει απάθεια, αδράνεια και απροθυμία για δράση.
Η αναβλητικότητα συνήθως περιλαμβάνει την παράβλεψη μιας δυσάρεστης, αλλά πιθανότατα πιο σημαντικής εργασίας, προς όφελος μιας πιο ευχάριστης ή ευκολότερης.
Αλλά η υποχώρηση σε αυτή την παρόρμηση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Για παράδειγμα, ακόμη και μικρά επεισόδια αναβλητικότητας, μπορεί να μας κάνουν να νιώθουμε ενοχές ή ντροπή. Μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη παραγωγικότητα και να μας κάνει να χάσουμε την επίτευξη των στόχων μας.
Νικώντας την αναβλητικότητα
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες συνήθειες, η αναβλητικότητα μπορεί να ξεπεραστεί. Παρακάτω θα βρεις χρήσιμες συμβουλές που θα βοηθήσουν να αντιμετωπίσεις και να αποτρέψεις την αναβλητικότητα στη ζωή σου.
Βήμα 1: Αναβλητικότητα και αποδοχή
Μπορεί να αναβάλλεις μια εργασία επειδή έπρεπε να βάλεις προτεραιότητα στον φόρτο εργασίας σου. Εάν καθυστερείς για λίγο μια σημαντική εργασία για έναν πραγματικά καλό λόγο, τότε δεν σημαίνει ότι είσαι απαραίτητα αναβλητική.
Ωστόσο, εάν αναβάλλεις τα πράγματα επ’ αόριστον ή χάνεις τη συγκέντρωσή σου επειδή θέλεις να αποφύγεις να κάνεις κάτι, τότε μάλλον μιλάμε για γνήσια περίπτωση αναβλητικότητας.
Μπορεί επίσης να αναβάλεις πράγματα εάν:
-Γεμίζεις τη μέρα σου με πράγματα μικρής σημασίας
-Αφήνεις μια υποχρέωση για μεγάλο χρονικό διάστημα, παρόλο που είναι σημαντική
-Ξεκινήσεις να δουλεύεις πάνω σε κάτι σημαντικό και μετά πας να φτιάξεις καφέ
-Γεμίζεις το χρόνο σου με ασήμαντες εργασίες που σου ζητούν άλλοι, αντί να τσεκάρεις τη λίστα των υποχρεώσεών σου
-Περιμένεις να έχεις τη «σωστή διάθεση» ή την «κατάλληλη στιγμή» για να κάνεις κάτι
Βήμα 2: Σκέψου γιατί αναβάλλεις τα πράγματα
Πριν αρχίσεις να αντιμετωπίζεις την αναβλητικότητα, πρέπει να κατανοήσεις τις αιτίες της.
Για παράδειγμα, αποφεύγεις μια συγκεκριμένη εργασία επειδή τη βρίσκεις βαρετή ή δυσάρεστη; Αν ναι, λάβε τα μέτρα σου, για να το βγάλεις γρήγορα από τη μέση, ώστε να εστιάσεις στις πτυχές της δουλειάς σου που θεωρείς πιο ευχάριστες.
Η κακή οργάνωση επίσης μπορεί να οδηγήσει σε αναβλητικότητα. Οι οργανωμένοι άνθρωποι το ξεπερνούν με επιτυχία, επειδή χρησιμοποιούν λίστες υποχρεώσεων με προτεραιότητα και δημιουργούν αποτελεσματικά χρονοδιαγράμματα. Αυτά τα εργαλεία βοηθούν να οργανώσεις τις εργασίες σου κατά προτεραιότητα και προθεσμία.
Ακόμα κι αν είσαι οργανωτική, μπορεί να αισθάνεσαι καταβεβλημένη από μια εργασία.
Ίσως έχεις αμφιβολίες για τις ικανότητές σου και ανησυχείς μήπως αποτύχεις. Οπότε το αναβάλλεις και αναζητάς παρηγοριά κάνοντας κάτι άλλο που ξέρεις ότι είσαι σε θέση να ολοκληρώσεις.
Μερικοί άνθρωποι φοβούνται την επιτυχία όσο και την αποτυχία. Πιστεύουν ότι η επιτυχία θα τους οδηγήσει στο αναλάβουν περισσότερα καθήκοντα.
Από την άλλη, παραδόξως, οι τελειομανείς είναι συχνά αναβλητικοί.
Συχνά, προτιμούν να αποφύγουν να κάνουν μια εργασία που δεν αισθάνονται ότι έχουν τις δεξιότητες να κάνουν, παρά να την «στραβοκάνουν».
Βήμα 3: Στρατηγική VS αναβλητικότητα
Η αναβλητικότητα είναι μια συνήθεια, ένα βαθιά ριζωμένο πρότυπο συμπεριφοράς.
Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα δεν μπορείς να το σπάσεις από τη μια μέρα στην άλλη. Οι συνήθειες παύουν να είναι συνήθειες, μόνο όταν αποφεύγεις να τις εξασκείς.
Γι’ αυτό δοκίμασε όσο το δυνατόν περισσότερες από τις παρακάτω στρατηγικές για να δώσεις στον εαυτό σου τα εφόδια προκειμένου να σπάσει τη συνήθεια της αναβλητικότητας.
Συγχώρησε τον εαυτό σου για την αναβλητικότητά σου στο παρελθόν. Μελέτες δείχνουν ότι η αυτοσυγχώρεση μπορεί να σε βοηθήσει να αισθανθείς πιο θετικά για τον εαυτό σου.
Εστίασε στην πράξη και όχι στην αποφυγή
Υποσχέσου στον εαυτό σου μια ανταμοιβή. Εάν ολοκληρώσεις μια δύσκολη εργασία έγκαιρα, επιβράβευσε τον εαυτό σου με μια λιχουδιά, ένα μικρό δώρο ή μια βόλτα
Ζήτα από κάποιον να σε ελέγξει.
Αντιμετώπισε τις εργασίες μόλις προκύψουν, αντί να τις αφήνεις να συσσωρεύονται
Αναδιατύπωσε τον εσωτερικό σου διάλογο. Το «πρέπει» για παράδειγμα, υποδηλώνει ότι δεν έχεις επιλογή σε αυτό που κάνεις. Ωστόσο, το να λες «Επιλέγω να», υπονοεί ότι ελέγχεις εσύ τα πράγματα.
Ελαχιστοποίησε τους περισπασμούς. Κλείσε το email και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και απέφυγε τηλεόραση και μουσική.
Αναβλητικότητα με διάρκεια
Η έρευνα δείχνει ότι οι παρορμητικοί άνθρωποι είναι πιο πιθανό να χρονοτριβούν, επειδή επικεντρώνονται στο βραχυπρόθεσμο κέρδος. Αυτό μπορεί να αλλάξει, εντοπίζοντας τα μακροπρόθεσμα οφέλη από την ολοκλήρωση μια εργασίας.
Ένας άλλος τρόπος για να κάνεις μια εργασία πιο ευχάριστη, είναι να εντοπίσεις τις δυσάρεστες συνέπειες της αποφυγής της. Ταυτόχρονα, μπορεί να είναι χρήσιμο να επαναπροσδιορίσεις την εργασία, εξετάζοντας τη σημασία και τη συνάφειά της. Αυτό θα αυξήσει την αξία του για εσάς και θα κάνει τη δουλειά σας πιο αξιόλογη.
Αν η αναβλητικότητα προκύπτει λόγω έλλειψης οργανωτικότητας:
-Φτιάξε μια λίστα υποχρεώσεων.
-Βάλε προτεραιότητες στη λίστα εργασιών σου
-Αντιμετώπισε τις πιο δύσκολες εργασίες στις προσωπικές σου ώρες αιχμής. Δουλεύεις καλύτερα το πρωί ή το απόγευμα; Δες πότε είσαι πιο αποτελεσματική και κάνε τις εργασίες που θεωρείς πιο απαιτητικές τότε.
-Βάλε προθεσμία στο εαυτό σου. Ο καθορισμός συγκεκριμένων προθεσμιών για την ολοκλήρωση των εργασιών, θα σε κρατήσει σε καλό δρόμο για να πετύχεις τους στόχους σου
-Χρησιμοποίησε εφαρμογές διαχείρισης εργασιών και χρόνου όπως το Trello και το Toggl, για παράδειγμα.
-Οργάνωσε τις δουλειές σου, σε μικρότερες εργασίες και εστίασε στην εκκίνηση και όχι στην ολοκλήρωσή τους.