Η Μάρτα Ορτέγα ξυπνά κάθε πρωί νωρίς, σχεδόν πριν χαράξει. Δηλαδή αρκετά έγκαιρα για να ετοιμάσει πρωινό για την οικογένειά της -εντάξει, δεν είναι κάθε πρόγευμά τους βγαλμένο από σεκάνς διαφημιστικού σποτ φυτικού γάλακτος-, να φροντίσει την ενός έτους κόρη της Ματίλντα, να παραδώσει τον εννιάχρονο γιο της Αμάνθιο στο σχολικό και να χαιρετήσει συνήθως στο πόδι τον σύζυγό της Κάρλος Τορέτα. Αλλωστε συναντιούνται λίγη ώρα αργότερα στα κεντρικά γραφεία της Inditex στο Αρτέισο, όπου βρίσκεται και το βασικό εργοστάσιο της εταιρίας.
Αυτό που παράγει και διανέμει σε 93 αγορές ρούχα καταδικασμένα από τη σχεδιαστική σύλληψη μέχρι την τοποθέτησή τους στο ράφι να φορεθούν πολύ και κυρίως από πολλούς, όλους εκείνους που επισκέπτονται κάποιο κατάστημα Zara, Pull & Bear, Massimo Dutti, Stradivarius, Oysho ή Berska.
Η Ορτέγα φτάνει καθημερινά στο γραφείο λίγο μετά τις 8, αφού πρώτα διανύσει τα 15 χιλιόμετρα που χωρίζουν την κωμόπολη από τη γενέτειρά της, τη Λα Κορούνια. Μετά από τις συναντήσεις με τα ανώτερα στελέχη, με τα οποία καταστρώνουν ή μελετούν τον συνήθως βραχυπρόθεσμο προγραμματισμό της εταιρείας και αφού ρίξουν μια ματιά στον αλγόριθμο που προδίδει ποια κομμάτια είναι εκείνα που αγοράζονται και άρα πιθανότατα αρέσουν περισσότερο στο αγοραστικό κοινό, η 37χρονη ξεκινά την επαφή της με κάθε τμήμα της παραγωγικής διαδικασίας.
Ο 85χρονος Ορτέγα θεωρείται -όχι άδικα- ο άνθρωπος που εκδημοκράτισε τη μόδα, απλοποίησε τη διαδικασία παραγωγής ενδυμάτων και είναι ο πατριάρχης της πλουσιότερης οικογένειας στην Ευρώπη και μιας από τις δέκα πλουσιότερες στον κόσμο. Και όλα αυτά σχεδόν αθόρυβα. Χωρίς παράτες και τυμπανοκρουσίες. Εχοντας το κεφάλι χαμηλά, δηλαδή σε αντιστρόφως ανάλογη στάση από τα δυσθεώρητα κέρδη και την ουρανομήκη επίδρασή του στην κοινωνία. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρότι ηγείται μιας οικογένειας πιο εύπορης κι από τη βασιλική φαμίλια της Αγγλίας δεν έχει δώσει ποτέ στη ζωή του ούτε μία συνέντευξη. Πιθανότατα δεν θα το κάνει ούτε στα στερνά του, τα οποία ως γνωστόν τιμούν τα πρώτα.
Η πανίσχυρη αθόρυβη δύναμη
Αν και μικρότερη από τα τρία παιδιά του, η Μάρτα Ορτέγα φαίνεται πως είναι εκείνη που έχει κληρονομήσει από τον πατέρα της το γονίδιο της μεθοδικότητας και της μετριοπάθειας. Μολονότι εφημερίδες και περιοδικά εντός αλλά και εκτός της ισπανικής επικράτειας σφάζονταν στην ποδιά της για μια συνέντευξη της ακριβοθώρητης γόνου, εκείνη αποφάσισε μόλις πριν από λίγες εβδομάδες να σπάσει τη σιωπή της, παραχωρώντας την πρώτη της συνέντευξη στο ένθετο περιοδικό της «Wall Street Journal». Μπορεί μάλιστα η ναυαρχίδα του αμερικανικού οικονομικού Τύπου να την παρουσίασε ως το κρυφό υπερόπλο των Zara, ωστόσο η ίδια δεν έδωσε ούτε ψήγμα καυχησιολογίας ή αυτοαποθέωσης.
Αντιθέτως, πέρασε μια ολόκληρη ημέρα στο εργοστάσιο του Αρτέισο με τη δημοσιογράφο της εφημερίδας μιλώντας περισσότερο για την παραγωγική διαδικασία και ελάχιστα έως καθόλου για τον εαυτό της. Να σημειωθεί βέβαια ότι ακούγεται τουλάχιστον οξύμωρο να είναι περιζήτητη για εξώφυλλα και συνεντεύξεις μια γυναίκα που είναι μεν κόρη του Ορτέγα, αλλά στην πραγματικότητα δεν είχε καμία μέχρι πρότινος επίσημη θέση στον κολοσσό των επιχειρήσεών του. Ναι, η Μάρτα Ορτέγα, παρότι ίσως ενσαρκώνει την πιο επιδραστική γυναίκα επί Γης αφού οι αποφάσεις της διαμορφώνουν τη στρατηγική αλλά και την εικόνα της Inditex, δεν είχε ποτέ χειροπιαστό αντικείμενο εργασίας.
Η Μάρτα Ορτέγα ήρθε στον κόσμο το 1984, καρπός του παράνομου έρωτα του πατέρα της με τη Φλόρα Πέρεζ, την οποία παντρεύτηκε το 2001 και πορεύονται ακόμα μαζί. Ηταν μια εποχή κοσμογονίας για τη Zara, που είχε κλείσει μόλις εννέα χρόνια ζωής. Ο Αμάνθιο και η τότε σύζυγός του Ροζαλία Μέρα, που με ίδιους πόρους και προσωπική εργασία άνοιξαν το 1975 το πρώτο κατάστημα στη Λα Κορούνια -το είχαν ονομάσει μάλιστα «Zorba», αλλά όταν έμαθαν ότι στην περιοχή λειτουργούσε bar με το ίδιο όνομα το έριξαν στον αναγραμματισμό- είχαν βρει τη χρυσή συνταγή.
Ο Αμάνθιο πάντα έβλεπε τις δικές του αρετές να καθρεφτίζονται στο χαρακτήρα της μικρότερης κόρης του. Η Μάρτα σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων στο πανεπιστήμιο της Λα Κορούνια κι έπειτα από ένα πρόγραμμα μετεκπαίδευσης στο Λονδίνο ρίχτηκε στον εργασιακό στίβο. Την πρώτη μέρα της σε ένα κατάστημα Zara τη θυμάται χαοτική. Αλλά, όπως λέει κι ο θυμόσοφος λαός, κάθε αρχή και δύσκολη. Τότε βέβαια εκείνη είχε περισσότερο στο μυαλό της την ιππασία, μια και αγωνιζόταν ως επαγγελματίας αναβάτρια, παρά το επιχειρείν.
Ενώ στον πρώτο γάμο της προσκλήθηκαν μόλις 200 καλεσμένοι -στην πλειονότητά τους μέλη της οικογένειας Ορτέγα- στον δεύτερο ο αριθμός τους διπλασιάστηκε. Οι τριήμεροι εορτασμοί για την ανταλλαγή όρκων αιώνιας πίστης και αγάπης της Μάρτα με τον πρώην ατζέντη μοντέλων, νυν στέλεχος της Inditex Κάρλος Τορέτα σηματοδότησαν μάλλον την πιο έξω καρδιά στιγμή για το γένος των Ορτέγα.
Ναι, αν η Μάρτα έχει ένα χάρισμα αυτό είναι ότι λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα στη «γρήγορη μόδα» (fast fashion) που παράγει η οικογενειακή επιχείρηση και τους στυλοβάτες της haute couture – είναι παροιμιώδης η φιλία της με τον αείμνηστο πια σχεδιαστή Αλμπέρ Ελμπάζ. Αυτό αποκρυσταλλώνεται περίφημα και στο ντύσιμό της το οποίο συνήθως συνθέτει με κομμάτια Zara, τα οποία διανθίζει με ακριβά παπούτσια και αξεσουάρ οίκων μόδας – ναι, από εκείνα που κοστίζουν όσο μια ολόκληρη γκαρνταρόμπα Zara.